Już na początku warto zaznaczyć, że tak – OSINT wywodzi się z praktyk wywiadowczych, natomiast dzisiaj jest to metoda szeroko wykorzystywana w sektorze komercyjnym. Firmy korzystają z białego wywiadu m.in. do badania rynku, analizy konkurencji czy optymalizacji strategii marketingowych. W niniejszym artykule przyjrzymy się najważniejszym aspektom związanym z Open Source Intelligence oraz narzędziom OSINT do wykorzystania w obszarze marketingu.
Spis treśći:
- Co to jest OSINT (Open Source Intelligence)?
- Biały wywiad w marketingu – jakie ma znaczenie?
- Źródła danych OSINT w marketingu
- Praktyczne zastosowania OSINT w strategii marketingowej
- Narzędzia do podglądu konkurencji – 6 propozycji
- OSINT – narzędzia przydatne w marketingu
- Czy OSINT jest bezpieczny? Zagrożenia i etyka
- Przyszłość OSINT w marketingu
- Streszczenie
- Podsumowanie
Co to jest OSINT (Open Source Intelligence)?
OSINT (Open Source Intelligence), zwany też białym wywiadem to proces polegający na wyszukiwaniu, a następnie analizowaniu informacji dostępnych w powszechnych źródłach, takich jak np. strony internetowe, portale informacyjne, media społecznościowe czy fora. Wcześniej (choć oczywiście nadal można z nich korzystać) takim źródłem mogły być też np. gazety. Warunek jest jeden – źródło musi być dostępne publicznie, co sprawia, że korzystanie z niego jest w pełni legalne. Kluczowe znaczenie w OSINT ma jednak nie tylko research, ale też odpowiednia identyfikacja znalezionych informacji i umiejętność wyciągnięcia z nich wniosków, wspomagających podejmowanie decyzji w różnych obszarach.
Biały wywiad w marketingu – jakie ma znaczenie?
Postępujący rozwój technologii informacyjnych sprawia, że skala korzystania z otwartych źródeł informacji rośnie – z danych przedstawionych przez Gartner wynika, że w analizie rynku i konkurencji korzysta z nich aż 80% organizacji.
To pokazuje rosnące znaczenie OSINT w strategiach biznesowych. Także w marketingu metoda ta może wspierać działania na różnych poziomach. Mowa nie tylko o analizie konkurencji, ale także monitorowaniu wzmianek o marce, badaniu trendów rynkowych czy gromadzeniu danych o docelowych odbiorcach.
Pozyskiwanie danych o konkurencji
W OSINT można na bieżąco obserwować działania konkurencji, co ułatwia analizowanie m.in. prowadzonych przez nią kampanii promocyjnych czy obserwowanie możliwych zmian w ofercie (wprowadzanie nowych produktów lub usług). Warto spojrzeć na niego również pod kątem oceny pozycji rynkowej konkurenta – analizując postrzeganie jego marki przez konsumentów. Wiedza na ten temat pozwoli z kolei określić obszary, w których organizacja może uzyskać przewagę konkurencyjną.
Monitorowanie wzmianek o marce
Narzędzia wykorzystywane w białym wywiadzie pozwalają monitorować sieć w celu wykrycia ewentualnych wzmianek o marce, co pozwala analizować zarówno pozytywne, jak i negatywne opinie klientów, a w razie potrzeby – szybko na nie reagować. Trzeba pamiętać również o budowaniu relacji z klientami. Analiza komentarzy i dyskusji w mediach społecznościowych sprzyja także nawiązywaniu kontaktu z odbiorcami i wzmacnianiu więzi.
Badanie trendów rynkowych
Korzystając z narzędzi OSINT można łatwiej identyfikować trendy w branży, ale także przewidywać zmiany w oczekiwaniach klientów i dostosowywać do nich swoje działania. Z raportu „Trendy Technologiczne 2024” opracowanego przez Deloitte wynika, że w tym zakresie z OSINT korzysta 60% firm. Uzyskanie informacji o kierunkach, w jakich rozwija się rynek, może pomóc w dostosowywaniu do niego oferty i odpowiedzeniu na potrzeby grupy docelowej.
Pozyskiwanie informacji o odbiorcach
OSINT ułatwia analizowanie danych demograficznych, ale też wyciąganie wniosków o preferencjach i zwyczajach zakupowych konsumentów, co usprawnia segmentację rynku. Wiedza o ich zachowaniach wpływa z kolei na tworzenie skutecznych kampanii marketingowych, które angażują odbiorców.
Źródła danych OSINT w marketingu
Jest wiele źródeł informacji, z których można skorzystać, prowadząc OSINT.
Poniżej przegląd niektórych:
- Media społecznościowe i fora – dostarczają aktualnych, różnorodnych i często nieformalnych danych o wydarzeniach, opiniach oraz działaniach użytkowników. Dzięki ich analizie można uzyskać wgląd w trendy czy zachowania grup docelowych.
- Administracja publiczna, w tym podmioty międzynarodowe i pozarządowe – organizacje tego typu tworzą i udostępniają różnego rodzaju dokumenty, a w tym publiczne bazy danych, analizy i raporty.
- Środowisko naukowe i akademickie – dostarcza wyników badań bądź analiz z różnych branż. Publikacje naukowe, artykuły, tezy czy raporty z badań mogą dostarczać szczegółowych danych, które pomagają zrozumieć złożone zjawiska i identyfikować długoterminowe trendy.
- Podmioty komercyjne i środki masowego przekazu – produkują, nadają i publikują treści, które mogą dostarczać danych na temat kondycji rynkowej, strategii biznesowych czy zmian w zachowaniach konsumentów. Analiza tych źródeł umożliwia lepsze zrozumienie dynamiki rynku oraz dostarcza wiedzy na temat potencjalnych szans i zagrożeń.
- Osoby fizyczne – dostarczają informacji, które jeszcze nie zaczęły występować w sformalizowanych źródłach.
Praktyczne zastosowania OSINT w strategii marketingowej
Biały wywiad może wspomagać proces tworzenia bądź optymalizacji strategii marketingowej. Można wykorzystać go choćby w analizie grup docelowych i personalizowaniu komunikacji. OSINT ułatwia m.in. zrozumienie demografii, preferencji czy zachowań docelowych odbiorców.
Dla przykładu – analizując dane z mediów społecznościowych, blogów, forów czy innych otwartych źródeł marketerzy mogą wykorzystać je w tworzeniu szczegółowych profili potencjalnych klientów. Analizując np. posty na X czy dyskusje na tematycznych forach, można zidentyfikować, jakie tematy są najczęściej omawiane wśród określonej grupy wiekowej lub zainteresowań. Te informacje pozwalają na dostosowanie treści wykorzystywanych np. w komunikatach marketingowych tak, aby bardziej rezonowały one z preferencjami i oczekiwaniami danej grupy docelowej. Personalizacja komunikacji marketingowej, dzięki zastosowaniu OSINT może więc nie tylko zwiększyć efektywność kampanii, ale również wpłynąć na budowanie lepszych relacji z klientami.
Nie można nie wspomnieć także o wykrywaniu i przewidywaniu przyszłych trendów rynkowych. Analizując dane z otwartych źródeł, można wykorzystać pozyskane informacje do przewidywania zmian w preferencjach konsumentów i dostosowywaniu ofert produktowych jeszcze przed konkurencją.
Przykład? Firma z branży modowej.
Dzięki analizie postów i artykułów na temat mody na Instagramie, TikToku czy blogach modowych, firmy odzieżowe mogą przewidywać np. które kolory czy materiały będą modne w nadchodzących sezonach. Wykorzystując narzędzia OSINT, firma odzieżowa może monitorować, które elementy garderoby zyskują na popularności, i na tej podstawie wyprzedzać konkurencję, wprowadzając odpowiednią kolekcję na rynek na długo przed tym, jak trend stanie się powszechny.
OSINT może być także dobrym narzędziem, wspomagającym monitorowanie reputacji marki w sieci. Tutaj główną rolę zazwyczaj odgrywa źródło, jakim są media społecznościowe. Te umożliwiają śledzenie wzmianek o marce, opinii i recenzji produktów w czasie rzeczywistym. To z kolei może przekładać się na szybką reakcję na ewentualne negatywne wydarzenia bądź kryzysy, co jest niezbędne dla utrzymania pozytywnego wizerunku firmy.
Biały wywiad pozwala również na systematyczne zbieranie danych o działaniach konkurentów, co jest nieocenione w planowaniu własnych strategii marketingowych. Poprzez analizę informacji, dotyczących m.in. nowych kampanii reklamowych, wprowadzenia produktów na rynek czy strategii cenowych, firmy mogą uzyskać przewagę konkurencyjną. To nie tylko pozwala na lepsze zrozumienie rynku, ale również na proaktywne reagowanie na zagrożenia i wykorzystywanie luk rynkowych.
Narzędzia do podglądu konkurencji – 6 propozycji
BuiltWith
Narzędzie, które pozwala na analizę technologii wykorzystywanych na stronach internetowych. Może służyć do monitorowania działań konkurencji, ponieważ umożliwia identyfikację technologii, frameworków, platform e-commerce, systemów zarządzania treścią (CMS) czy narzędzi analitycznych używanych przez rywali.
Przykładowo, jeśli firma chce sprawdzić, jakie rozwiązania technologiczne stosuje jej konkurencja, może użyć BuiltWith, by dowiedzieć się, czy korzysta ona z popularnych narzędzi marketingowych (np. Google Analytics, Hotjar), czy wykorzystuje zaawansowane technologie (np. React, Angular) lub jakie platformy e-commerce (Shopify, WooCommerce) wykorzystuje do sprzedaży swoich produktów.
Dzięki tym informacjom firma może lepiej zrozumieć, jakie technologie są popularne w danej branży, jak ich konkurenci zarządzają swoimi stronami internetowymi oraz, jakie innowacje mogą być zastosowane, aby poprawić własną strategię technologiczną i marketingową. To narzędzie daje także możliwość monitorowania zmian w technologiach wykorzystywanych przez konkurentów, co pozwala na szybsze reagowanie na zmiany w branży
SimilarWeb
To zaawansowane narzędzie analityczne, które umożliwia szczegółowy wgląd w dane dotyczące ruchu internetowego konkurencyjnych stron. Dzięki niemu firmy mogą śledzić to, skąd pochodzi ruch na stronach konkurencji (np. organiczne wyniki wyszukiwania czy social media).
Dzięki tym informacjom marketerzy mogą lepiej zrozumieć strategie pozyskiwania ruchu swoich rywali, ocenić skuteczność ich działań oraz identyfikować potencjalne luki rynkowe, które można wykorzystać. Narzędzie to umożliwia również śledzenie trendów i zmian w zachowaniach użytkowników na stronach konkurencyjnych firm.
Senuto
Senuto to platforma, która pomaga w planowaniu, monitorowaniu i optymalizowaniu kampanii SEO. To zaawansowane narzędzie, pozwalające na dogłębną analizę wyników wyszukiwania, a także strategii SEO konkurencyjnych stron internetowych.
Dzięki Senuto marketerzy mogą monitorować, na jakie słowa kluczowe ich konkurenci rankują, jakie mają pozycje w wynikach wyszukiwania oraz jakich technik SEO używają do poprawy swojej widoczności.
Zapisz się na newsletter i bądź na bieżąco z naszymi artykułami z bloga. Nie przegap najciekawszych naszych wpisów.
Administratorem udostępnionych przez Ciebie danych osobowych jest Ideo Force Sp. z o.o. Podanie danych osobowych jest dobrowolne, jednak ich niepodanie uniemożliwi świadczenie usług na Twoją rzecz. Dowiedz się więcej o zasadach przetwarzania Twoich danych osobowych oraz przysługujących Ci uprawnieniach w Polityce prywatności.
Lusha
W odniesieniu do podglądu konkurencji – Lusha posiada funkcje z zakresu pozyskiwania danych kontaktowych i strukturalnych.
Funkcje narzędzia umożliwiają analizowanie organizacji konkurencyjnych i mogą być cenne w kontekście prowadzenia działań związanych np. z pozyskiwaniem nowych klientów czy monitorowaniem zmian w strukturze konkurencji.
Insight7
Insight7 to narzędzie analityczne i platforma, która wspomaga organizacje w zbieraniu, przetwarzaniu i analizowaniu danych w czasie rzeczywistym, a także w podejmowaniu bardziej świadomych decyzji biznesowych. Narzędzie to jest stosunkowo nowe, ale zyskało popularność ze względu na zaawansowane funkcje analityczne, interfejs przyjazny dla użytkownika oraz integrację z szeroką gamą źródeł danych.
Dzięki funkcjom analityki sentymentów i analizy trendów, może wspierać działania marketingowe – np. w zakresie analizy opinii klientów czy prognozowania efektywności kampanii. Narzędzie oferuje funkcje współpracy w zespole, umożliwiając współdzielenie raportów, wspólne analizowanie danych, a także prowadzenie dyskusji nad wynikami.
Ahrefs
Ahrefs nieustannie skanuje i indeksuje sieć, gromadząc informacje o witrynach i linkach zwrotnych. Koncentruje się na analizie profilu linków, monitorując, które strony oraz z jaką częstotliwością prowadzą do konkretnej witryny. Ponadto wspomaga audyt struktury strony (własnej i konkurencji).
W narzędziu można również porównać domeny i sprawdzić trudność słowa kluczowego (Keyword difficulty – KD). Ahrefs oferuje m.in. funkcję Content Explorer, pozwalającą na wyszukiwanie najpopularniejszych treści w danej niszy, co pomaga zrozumieć, co działa dobrze i jakie tematy warto rozwijać. Pomocna może być również funkcja Site Audit, umożliwiająca przeprowadzenie automatycznej analizy SEO na stronie i wskazująca problemy techniczne oraz możliwość optymalizacji.
OSINT – narzędzia przydatne w marketingu
Maltego
To jedno z podstawowych narzędzi, które wykorzystuje się w ramach prowadzenia białego wywiadu. Służy do analizy danych i umożliwia odkrywanie powiązań i relacji między różnymi elementami w sieci, takimi jak osoby, organizacje, domeny internetowe czy adresy IP.
Używa graficznego interfejsu, w którym użytkownicy mogą tworzyć wykresy ilustrujące zależności i powiązania pomiędzy różnymi podmiotami. Maltego jest ważnym ogniwem w OSINT, umożliwiając zbieranie i analizowanie informacji z publicznych źródeł, co może być pomocne m.in. w dochodzeniach, analizie bezpieczeństwa oraz ściganiu przestępstw internetowych.
Social Searcher
Social Searcher to narzędzie do monitorowania mediów społecznościowych, które pozwala na śledzenie wzmiankek o danej marce, produkcie lub osobie w różnych sieciach społecznościowych, takich jak Facebook, Twitter, Instagram czy LinkedIn.
Narzędzie umożliwia analizowanie sentymentów i wykrywanie najnowszych trendów wśród użytkowników tych platform. Dzięki Social Searcher, firmy mogą zyskać cenne informacje o opiniach i reakcji użytkowników w czasie rzeczywistym, co wspiera zarządzanie reputacją online oraz strategie marketingowe.
Google Alerts
Google Alerts pozwala na automatyczne śledzenie określonych słów kluczowych w Internecie. Użytkownicy mogą ustawić alerty dla wybranych fraz, a system powiadamia ich o nowych wynikach w wyszukiwarce Google, które zawierają te słowa.
To bardzo proste w obsłudze narzędzie, które jest pomocne w monitorowaniu wiadomości, trendów, a także śledzeniu działań konkurencji lub zmian w branży. Google Alerts to także świetne narzędzie dla osób zainteresowanych śledzeniem nowych publikacji na temat ich firmy, marki lub konkretnego tematu.
Competely
Competely to platforma do analizy konkurencji, która umożliwia śledzenie działań innych firm na rynku. Dzięki temu narzędziu użytkownicy mogą monitorować zmiany cen, oferty produktowe, strategie marketingowe oraz inne ważne informacje o swoich rywalach.
Competely pozwala na zbieranie danych z różnych źródeł i analizowanie ich w kontekście konkurencyjności, co może pomóc w optymalizacji strategii biznesowej, podejmowaniu decyzji oraz w opracowywaniu działań mających na celu zdobycie przewagi konkurencyjnej.
Google Trends
Google Trends to narzędzie, które pozwala na analizowanie popularności określonych wyszukiwań w Google na przestrzeni czasu. Użytkownicy mogą badać, jak zmieniało się zainteresowanie danym słowem kluczowym lub tematem, zarówno globalnie, jak i lokalnie. Google Trends daje wgląd w sezonowe zmiany, trendy oraz pozwala na porównanie kilku fraz w celu określenia, która jest bardziej popularna.
To narzędzie jest szczególnie pomocne w badaniach rynku, planowaniu kampanii marketingowych i tworzeniu strategii SEO, ponieważ pozwala na lepsze zrozumienie, jakie tematy są aktualnie na czołowej pozycji w wyszukiwaniach.
Answer The Public
Answer The Public to narzędzie do analizy pytań i sugestii wyszukiwania związanych z określonymi słowami kluczowymi. Na podstawie danych z wyszukiwarek, Answer The Public generuje listę najczęściej zadawanych pytań oraz powiązanych fraz, które użytkownicy wpisują w Google.
Wykorzystując narzędzie - firmy i specjaliści SEO mogą lepiej zrozumieć intencje użytkowników oraz tworzyć treści, które odpowiadają na ich pytania i potrzeby. Narzędzie jest szczególnie użyteczne do generowania pomysłów np. na blogi, artykuły, FAQ.
Keywordtool
Keywordtool to narzędzie do wyszukiwania słów kluczowych, które pomaga znaleźć frazy wpisywane przez użytkowników w Google, YouTube, Amazon, Bing i innych platformach. Dzięki Keywordtool można sprawnie generować frazy z długiego ogona, mogące skutecznie zwiększyć widoczność strony w wynikach wyszukiwania.
Narzędzie pozwala także na analizowanie popularności i konkurencyjności słów kluczowych. Jest wykorzystywane głównie w SEO, marketingu treści oraz przy planowaniu kampanii reklamowych, pozwalając znaleźć najbardziej trafne słowa kluczowe do optymalizacji stron i treści online.
Czy OSINT jest bezpieczny? Zagrożenia i etyka
Chociaż dane publiczne są dostępne dla każdego, ich wykorzystanie nie jest wolne od ryzyka. Jednym z głównych ograniczeń jest brak kontroli nad jakością i wiarygodnością tych informacji. W Internecie łatwo natrafić na dezinformację, fałszywe wiadomości czy manipulowane treści. Poleganie na takich źródłach może prowadzić do nieprawidłowych wniosków lub podjęcia błędnych decyzji. W kontekście OSINT oznacza to, że organizacje muszą być szczególnie ostrożne przy weryfikowaniu danych przed ich wykorzystaniem w analizach czy raportach.
Innym ryzykiem jest naruszenie prawa. Chociaż dane publiczne są formalnie dostępne, wciąż istnieją przepisy ograniczające sposób ich wykorzystywania. Korzystanie z danych z mediów społecznościowych, forum internetowych czy innych publicznych baz danych w sposób niezgodny z regulacjami prawnymi (np. w celu zbierania danych w sposób zautomatyzowany bez zgody użytkowników) może naruszać przepisy o ochronie prywatności.
Warto zwrócić uwagę także na kwestie RODO. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, organizacje, które korzystają z danych osobowych do celów OSINT, muszą przestrzegać kilku kluczowych zasad, w tym:
- Zasady minimalizacji danych – gromadzenie tylko tych danych, które są niezbędne do osiągnięcia celu.
- Zasady przejrzystości – użytkownicy muszą być informowani o tym, w jaki sposób ich dane są zbierane i wykorzystywane.
- Zasady zgody – jeśli zbierane dane dotyczą osób fizycznych, organizacje muszą uzyskać zgodę na ich przetwarzanie, chyba że istnieje inna prawna podstawa do ich zbierania (np. interes publiczny).
OSINT jest potężnym narzędziem do pozyskiwania informacji z publicznych źródeł, jednak korzystanie z tych danych nie jest wolne od wyzwań. W kontekście marketingu, ważne jest, aby firmy zachowały odpowiednią równowagę pomiędzy efektywnością swoich działań a poszanowaniem prywatności i etycznych zasad zbierania danych.
Przyszłość OSINT w marketingu
Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji i big data, OSINT może w coraz większym stopniu opierać się na automatycznych algorytmach, analizujących ogromne zbiory danych w czasie rzeczywistym.
Przewidywane zmiany to m.in. zautomatyzowana identyfikacja trendów, personalizacja komunikacji na niespotykaną dotąd skalę oraz jeszcze dokładniejsze prognozowanie potrzeb konsumentów.
W przyszłości znaczenie OSINT w adaptacji strategii marketingowej do dynamicznie zmieniającego się rynku stanie się jeszcze bardziej widoczne. Dzięki bieżącemu monitorowaniu dostępnych danych firmy będą w stanie dostosować swoje oferty, komunikację i kampanie marketingowe do najnowszych trendów i oczekiwań klientów szybciej niż kiedykolwiek.
Streszczenie
- OSINT to metoda zbierania informacji z ogólnodostępnych źródeł, takich jak strony internetowe, media społecznościowe czy fora internetowe.
- Pierwotnie OSINT był używany w wywiadzie wojskowym, a obecnie jest szeroko stosowany w biznesie i marketingu (m.in. do analizy rynku, konkurencji i zachowań konsumentów).
- Narzędzia do białego wywiadu umożliwiają monitorowanie opinii i komentarzy o marce w mediach społecznościowych, co pozwala szybciej reagować na wzmianki i budować silniejsze relacje z klientami.
- Do głównych źródeł OSINT w marketingu należą m.in. media społecznościowe, raporty czy bazy danych udostępniane przez podmioty administracji publicznej.
- Ten typ wywiadu pomaga w analizie preferencji, zwyczajów zakupowych i danych demograficznych konsumentów, co usprawnia segmentację rynku i umożliwia tworzenie bardziej precyzyjnych kampanii marketingowych.
- OSINT jest również skutecznym narzędziem do monitorowania działań konkurencji oraz reputacji marki w Internecie, co pozwala na szybką reakcję na kryzysy i wykorzystywanie okazji rynkowych.
Podsumowanie
Dzięki OSINT marketerzy zyskują dostęp do szerokiego zbioru publicznych danych, które pozwalają na lepsze zrozumienie rynku, konkurencji oraz potrzeb klientów. Biały wywiad ułatwia skuteczną analizę trendów, monitorowanie opinii konsumentów oraz przewidywanie ich przyszłych zachowań, co pozwala na bardziej trafne podejmowanie decyzji marketingowych. Traktowanie OSINT, jako integralnej części przygotowywania strategii marketingowej może pomóc w uzyskaniu przewagi konkurencyjnej, poprzez działanie na bazie danych, a nie intuicji. W przyszłości biały wywiad z pewnością będzie jednym z nieodzownych elementów licznych procesów decyzyjnych, wspomagając trafność podejmowanych decyzji.
